کیفیت دفاع ملت و نظام جمهوری اسلامی؛ تبلور ایمان، عقلانیت و فرماندهی
در هر جنگ، بررسی کیفیت دفاع، فراتر از صرف عملیات نظامی و توان تجهیزات، به تحلیل عمیق‌تر جامعه، نظام و رهبری نیاز دارد. رهبر انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که دفاع ملت ایران در طول جنگ‌ها، از جمله دفاع مقدس و جنگ‌های اخیر، صرفاً واکنشی به تجاوز دشمن نبوده است، بلکه جلوه‌ای از ایمان جمعی، بلوغ سیاسی و تدبیر راهبردی نظام و رهبری بوده است. این نگاه، اهمیت بررسی چند لایه‌ای کیفیت دفاع را آشکار می‌کند؛ لایه‌ای که شامل رفتار ملت، مدیریت حاکمیتی و نقش رهبری است.
در سطح نخست، رفتار ملت ایران در میدان دفاع، جلوه‌ای از ایمان، مسئولیت تاریخی و اعتماد به نفس جمعی بوده است. مردمی که در برابر تجاوز دشمن ایستادند، نه صرفاً به دلیل آموزش نظامی، بلکه به اتکای باورهای دینی و هویت ملی، مشارکت فعال داشتند. این حضور گسترده و همدلانه، دفاع را از منطق جنگ‌های کلاسیک فراتر برد و به یک حماسه اجتماعی تبدیل کرد که تنها با ابزار نظامی قابل سنجش نیست. از دید رهبر انقلاب، این روحیه و انسجام مردمی، پایه اساسی دوام و اثرگذاری دفاع مقدس بوده است.
در سطح دوم، مدیریت حاکمیتی و تدبیر جمهوری اسلامی، نمونه‌ای از عقلانیت و ابتکار در شرایط بحران را نشان می‌دهد. بسیج عمومی، شکل‌دهی جهاد سازندگی و تکیه بر ظرفیت‌های بومی، نه تنها انتخاب‌های تاکتیکی، بلکه جلوه‌ای از حکمرانی راهبردی و مدیریت هوشمندانه جنگ بود. این تدبیر، نظام را در برابر فشارهای بین‌المللی و تبلیغات جهانی در موضع اقتدار اخلاقی و سیاسی قرار داد و به تثبیت مشروعیت ملی کمک کرد. رهبر انقلاب بارها خاطرنشان کرده‌اند که این سطح از دفاع، نشان‌دهنده ظرفیت بالای نظام برای مدیریت بحران و حفظ انسجام در شرایط پیچیده است.
سطح سوم، نقش رهبری و فرماندهی است. از نگاه رهبر انقلاب، فرماندهی روحی و معنوی، نقش امام خمینی(ره) و هدایت‌های استراتژیک رهبران، ستون اصلی انسجام جبهه‌ها بود. غفلت از این نقش، هم خطای تاریخی و هم خطای روایی محسوب می‌شود. بنابراین روایت درست جنگ باید همزمان سه لایه مردم، نظام و رهبری را بازتاب دهد تا تصویر واقعی کیفیت دفاع و معنای مقاومت ملت آشکار شود.
در این چارچوب، کیفیت دفاع تنها به حفظ سرزمین محدود نمی‌شود، بلکه بازنمایی هم‌افزایی ایمان، عقلانیت و تدبیر در برابر تجاوز دشمن است. این رویکرد، پیام روشنی برای نسل‌های امروز و آینده دارد: دفاع مؤثر، محصول همگرایی میان باورهای دینی، هوشمندی مدیریتی و رهبری الهام‌بخش است. در واقع، پیروزی واقعی نه فقط در میدان نبرد، بلکه در تثبیت انسجام ملی و تقویت روح مقاومت تجلی می‌یابد.
از سوی دیگر، این تحلیل نشان می‌دهد که در هر جنگی، پیروزی ظاهری بدون بازنمایی کیفیت دفاع، اثر پایدار نخواهد داشت. همانگونه که رهبر انقلاب تأکید کرده‌اند، دفاعی که به تداوم مقاومت، تربیت انسان‌های مؤمن و شکل‌گیری هویت جمعی منجر شود، پیروزی واقعی است. به همین دلیل، روایت جنگ باید این سه سطح را همزمان منعکس کند تا نه تنها حقایق تاریخی حفظ شود، بلکه پیامدهای تربیتی، فرهنگی و هویتی آن نیز برای نسل‌های آینده منتقل گردد.
کلمات کلیدی: کیفیت دفاع، ایمان جمعی، عقلانیت، فرماندهی، انسجام ملی، تدبیر راهبردی، هویت ملی، مقاومت، مشروعیت، روایت جنگ.
پایان پیام
- برای ارسال دیدگاه وارد شوید.
