به گزارش خبرنگار كانون طلوع موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) سخنراني جناب آقاي دكتر سعدالله زارعي در تاريخ 1399/3/25 بصورت وبينار و با حضور اساتيد و اعضاي اين كانون در محل موسسه امام خميني(ره) برگزار شد.
در اين جلسه دكتر سعدالله زارعي آخرين تحولات عراق را مورد بررسي و تحليل قرار داد.
وي با توجه به شرايط حساس كنوني عراق گفت: در خصوص بحث منطقه الان يك موضوع حساسي به نام عراق داريم. آمريكايي‌ها بعد از پايان داعش دليلي بر ماندن در عراق نداشتند هرچند در زمان داعش نيز طرحي براي مبارزه با داعش نداشتند و به بهانه داعش به توسعه فعاليت‌هايشان در منطقه پرداختند.
با پايان داعش توسط گروه‌هاي مقاومت طبيعتا آمريكايي‌ها بايد جمع مي‌كردند و از عراق مي‌رفتند اما از آن‌جا كه عراق براي آمريكايي‌ها خيلي مهم است، برنامه آمريكايي‌ها مبتني بر حضور و حتي مركزيت عراق براي فعاليت‌هاي منطقه‌اي خودشان شد.
به خاطر همين دونالد ترامپ حدود دو سال پيش كه به پايگاه عين‌الاسد در استان الانبار آمد، با صراحت گفت: عراق براي ما مركزي برای كنترل رفتار ايران در منطقه است. او اذعان كرد كه نگاه آمریکا به عراق، نگاه به يك مركز فرماندهي است و جهت ماندن در عراق، يك استراتژي طراحي كردند. به همين دليل در چند ماه گذشته شاهد درگيري‌هايي در عراق از سوي آمريكايي‌ها و مقامات رژيم صهيونيستي عليه مراكز مقاومت در عراق بوديم كه برجسته‌ترين اقدامي كه در اين ايام افتاد اقدام ناجوان‌مردانه آن‌ها در به شهادت رساندن حاج‌قاسم سليماني و شهيد ابومهدي المنهدس بود.
سعدالله زارعی کارشناس منطقه و مسائل بین‌الملل در ادامه افزود: آمريكايي‌ها فكر مي‌كردند با فشار شاهد عقب‌نشيني عراق خواهند بود. اما به عكس شد. چند روز بعد از شهادت قاسم سليماني پارلمان عراق در مصوبه‌اي با 169راي اخراج نظام آمريكايي را به تصويب رساندند. همزمان با اين مسئله ساير تحركات هم عليه آمريكا شروع شد؛ حمله به پادگان‌ها و مراكز نظامي آمريكا و حملاتي كه در اين مدت به سفارت آمريكا در بغداد صورت گرفت، آمريکا را در شرايط سختي قرار داد. بعد در ميان آمريكايي‌ها تئوري «سطحي از خطر» براي رسيدن به منافع گسترده مطرح شد و اين تئوري را مطرح كردند؛ كه ما نيروي نظامي‌مان را در عراق كاهش مي‌دهيم اما خارج نمي‌شويم. آمريكايي‌ها ده پايگاه نظامي در عراق دارند كه 9 پايگاه آن‌ها در مناطق شيعه‌نشين است و دو پايگاه در مناطق كردنشين بود. آمريكايي‌ها 9پايگاه خود در استان‌هاي شيعي را تخليه كردند و دو پايگاه الحرير در استان اربيل و عين‌الاسد در استان الانبار را بارانداز عمليات‌هاي نظامي خود قرار دادند. آن‌چه كه الان مطرح است يك چالش بزرگ امنيتي در دو سوي ماجرا وجود دارد؛ از يك سو عراق و ايران و جبهه مقاومت است كه بدنبال اخراج آمريكايي‌ها از منطقه هستند، البته ايران خواستار خروج آمريكايي‌ها از كل منطقه هست. همه مي‌دانند خروج آمريكايي‌ها از عراق موجب مي‌شود تا امكان حضور آمريكايي‌ها و نفوذ آن‌ها در منطقه كم شود. از سوی دیگر آمريكايي‌ها اتلاف وقت مي‌كنند تا به این وسیله زمان بخرند و مصوبه عراق را به حاشيه ببرند.
وی در ادامه با اشاره به جایگاه راهبردی عراق در منطقه افزود: يك نكته كليدي اين است كه عراق جايگاه راهبردي مهمي در منطقه؛ هم براي خود عراقي‌ها و هم براي كشورهاي منطقه و هم براي آمريكايي‌ها دارد. در بين كشورهاي عربي عراق داراي امتيازات ويژه‌اي است. يكي ساختار دموكراتی عراق است؛ در عراق بيش از 16 سال يك ساختار سياسي مبتني بر انتخابات حاكم است و ديكتاتوري از آن‌جا رفته است، در حالي‌كه كمتر كشور عربي شاهد اين نو ساختاری هستيم. كشوري مثل تونس كه مثل عراق است، اما تونس موقعيت راهبري عراق را ندارد. اگر عراق را از دست بدهند منطقه را از دست مي‌دهند چراكه نفت عراق براي آمريكا بسيار مهم است. ذخاير نفت عراق حتي از عربستان هم بيشتر است. ذخاير بكر و دست نخورده و كاوش نشده عراق بيش از عربستان است. امتياز بعدي مجاورت عراق با ايران است. اگر نگاهي به نقشه بيندازيم مي‌بينيم كه عراق تنها كشور عربي است كه بدون حائل از طريق مرزهاي خاكي به ايران وصل مي‌شود. در واقع عراق دروازه ايران به كشورهاي منطقه عربي است. خوب عراق از نظر مذهبي با ايران پيوستگي دارد. از نظر ملي هم بخش‌هاي وسيعي از عراق با ايران سابقه نژادي دارد مثلا كردها خود را ايراني محسوب مي‌كنند. اگر ايران بتواند روابط راهبردي خود را با عراق گشترش دهد، عراق مي‌تواند يك متحد استراتژيك عربي براي ايران محسوب شود. و اين باعث مي‌شود تا هم عراق را نسبت به خطرات و هم ايران را در برابر تهديدات داراي مصونيت كند.
آمريكايي‌ها مي‌دانند كه در پرونده عراق، امكان جداکردن عراق از ايران نيست. چون باور اعتقادی و شیعی، مردم ایران و عراق را باهم پیوند می‌زند. امروز در كوچه پس كوچه‌هاي عراق كه قدم مي‌زنيد، مردم عراق، ایران را به عنوان یک پشتیبان می‌دانند و بر این اعتقاد هستند که اگر حمایت ایران برداشته شود، شیعه در عراق تارومار می‌شود.
از طرف ديگر نياز عراق به ايران است. چون اقتصاد عراق وابسته به نفت است، لذا نيازهاي مختلفي در حوزه خوراك و پوشاك و لوازم ساختماني و ... دارند که از طریق ایران تأمین می‌شود. آمريكايي‌ها هم اين را مي‌دانند و به همين دليل فشار را در حوزه امنيت قرار داده‌اند تا مزاحمتي را در اين حوزه براي ايران بوجود بیآورند.
از این رو باید با دقت در اين مسائل به يك موقعيت راهبردي با عراق برسيم.
در ادامه دکتر سعدالله زارعی به سوال یکی از اعضا درباره شخصیت مصطفی الکاظمی و نحوه تعامل او با حشدالشعبی چنین پاسخ دادند: عراق در موقعيتي است كه تنها با كمك ارتش نمي‌تواند بر چالش‌هاي امنيتي فائق آيد، لذا جايگاه حشدالشعبي در عراق مهم است و مردم هم از آن دفاع مي‌كنند. حشدالشعبي از متن توده‌هاي مردم برخواسته و نماينده اقشار كم درآمد جامعه عراق است. ما اگر ساختار كساني كه در عراق حقوق مي‌گيرند را ببينيم، در عراق 7ميليون نفر حقوق‌بگير هستند اما نيروهاي حشد 120هزار نفر هستند لذا حشد به شدت مورد حمايت مردم است. در همين انتخابات اخير هم كه عمدتا نيروهاي حشد وارد پارلمان عراق شدند.
اما در مورد مصطفي الكاظمي و نحوه تعاملش با حشد، آقاي الكاظمي بارها به حمايت از حشد اذعان كرده حتي در بين اعضاي حشد حاضر شد و لباس حشد را پوشيد. اما در مورد شخصيت خود مصطفي الكاظمي بايد گفت كه ايشان روابط خوبي با ايران داشته، به اقتضاي موقعيتش با طيف‌هاي مختلفي در تماس بوده، حتی با آمريكايي‌ها هم در تماس بوده است. در مجموع مي‌توان او را جزء نيروهاي سكولار عراق محسوب كرد اما تلاش كرده با درك حقايق روابط خوبي را با جمهوري اسلامي برقرار كند. از طرف ديگر عراق با واقعيت‌هايي سروكار دارد كه نمي‌توان آن را ناديده گرفت مثل حضور داعش و ناامني در عراق. لذا آقای الکاظمی باید امنیت را با تعامل با همه گروه‌ها تامین کند. از طرف دیگر وابستگی عراق به نفت است که این را هم نمی‌شود نادیده گرفت. مسئله‌ی دیگر در عراق وجود طیف‌های مختلفی از شیعه و سنی و کرد است که مصطفی الکاظمی باید با توازن بین آن‌ها و خواسته‌های آن‌ها توجه کند. تحولات میدانی عراق هم مهم است مثل اتفاقاتی که سال گذشته در عراق افتاد. مشکلاتی در زمینه تامین آب و برق و معیشت مردم است. همه اینها نیاز به تفاهم هم در محیط داخلی و هم در محیط منطقه ای دارد. به هر حال ما هر تفسیری از الکاظمی داشته باشیم او قطعا با ایران تعامل خواهد کرد و من فکر نمی‌کنم با روی کار آمدن او روابط ایران و عراق به مشکلی بر بخورد.
- برای ارسال دیدگاه وارد شوید.
