سیرتمدن شیعی در ایران و نقش فقها در آن (از غیبت کبری تا انتهای صفویه) قسمت دوم

سیرتمدن شیعی در ایران و نقش فقها در آن (از غیبت کبری تا انتهای صفویه) قسمت دوم
دفتر ارتباطات فرهنگی موسسه امام خمینی(ره) با فرا رسیدن دهه مبارک فجر، با طرح مباحث انقلاب اسلامی، سلسله مباحث تبیینی را در نظر گرفته است که طی دهه فجر برای مخاطبان ارائه خواهد شد.
در این جلسه به ادامه گفتگو با حجت الاسلام دکتر مهدی ابوطالبی عضو هیأت علمی موسسه امام خمینی(ره) در موضوع "سیر تمدن شیعی در ایران اسلامی و نقش فقها در آن(از غیبت کبری تا انتهای صفویه)"، پرداخت شد.
حجت الاسلام دکتر ابوطالبی در بیان یکی از مهم‌ترین اتفاقات دوره صفویه گفتند: در این دوره مذهب شیعه به رسمیت شناخته شد و هم زبان فارسی و هم مذهب تشیعاصلی و رسمی بود.
دکتر ابوطالبی در تبیین  اعلام و پذیرش مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی بیان داشت: که اعلام مذهب شیعه حکومت به عنوان مذهب رسمی، به معنی اجبار در قبول مذهب تشیع برای عموم مردم نبود. بلکه علاوه بر رسمیت داشتن تشیع، حکومت هر کار رسمی که می‌خواست با نماد دینی انجام دهد، آن را به اسم مذهب شیعه، از مذهب شیعه استخراج می‌کرد. مثلا چاپ پول را با نماد شیعه تزئین کرد. مساجد اصلی شهر را با محتوای شیعی تزئین می‌کرد. تعطیلی ایام شهادت ائمه(ع)، اذان شیعه و ... به هر حال این رسمیت داشتن شیعه باعث شد که کم کم فرهنگ شیعی گسترش پیدا کند.
ایشان در انگیزه استفاده‌ی حکومت از علما در امور حکومتی گفت: در راستای ترویج مذهب شیعه دغدغه‌های حکومتی‌ها و شاهان صفویه در اموری مانند قضاوت، اوقاف، طلاق و ازدواج و ... آن را مجبور می‌کرد احکام این نوع مباحث را از مذهب شیعه دریافت ‌کنند و این امر باعث شد که آن‌ها از علما دعوت کنند تا حضور بیشتر و اثرگذارتری در امور داشته باشند.
دکتر ابوطالبی گفت: برخی معتقدند در دوره صفویه تشیع و ایرانیت در هم آمیخته شد. و لذا هر ایرانی در آن زمان اگر حتی شیعه هم نباشد، اما تفکرات او به شیعه نزدیک است. مثلا مسیحی‌های ایران تبرک جستن از تربت و نذری امام حسین(ع) را یاد گرفته‌اند و با اینکه امام حسین(ع) را امام خود نمی‌دانند اما به سیدالشهدا(ع) احترام خاصی می‌گذارند.
حجت الاسلام دکتر ابوطالبی در پایان نتیجه گرفت که حاکمان صفویه برای این‌که بتواند حکومت و احکام حکومتی خود را پیش ببرد مسئولیت امور حکومتی مذهبی شیعه را به علما سپرد تا احکام آن را پیش ببرند، لذا برای علما مناصب و مسئولیت‌های حکومتی را تعریف کرد. مثلا امام جمعه، قاضی، اداره امور اوقاف و ... از این رو این امر باعث شد که عملا فقها و علما وارد دستگاه حکومتی شوند.

 
شما می توانید فیلم این برنامه را اینجا ملاحظه فرمایید
شما می توانید صوت این برنامه را اینجا ملاحظه فرمایید
لینک این برنامه در آپارات