سیرتمدن شیعی در ایران و نقش فقها در آن (از غیبت کبری تا انتهای صفویه) قسمت اول

سیرتمدن شیعی در ایران و نقش فقها در آن (از غیبت کبری تا انتهای صفویه) قسمت اول
دفتر ارتباطات فرهنگی موسسه امام خمینی(ره) با فرا رسیدن دهه مبارک فجر، با طرح مباحث انقلاب اسلامی، سلسله مباحث تبیینی را در نظر گرفته است که طی دهه فجر برای مخاطبان ارائه نماید.
در این جلسه سلسله مباحث تبیینی، با موضوع "سیر تمدن شیعی در ایران اسلامی و نقش فقها در آن(از غیبت کبری تا انتهای صفویه)"، توسط حجت الاسلام دکترمهدی ابوطالبی عضو هیأت علمی موسسه امام خمینی(ره) مورد بحث قرار گرفت.
حجت الاسلام دکتر ابوطالبی درباره وضعیت مذهبی ایران در عصر ائمه(ع) بیان کردند که: در آن زمان ایران شهرهایی داشت که مذهب شیعه در آن شهر جای داشت. مثل قم، کاشان و بخش‌هایی از شمال ایران.
ایشان در ادامه گفت: در زمان غیبت، به دلیل عدم‌حضور علنی اهل بیت(ع) در میان جامعه فقها و عالمان دینی محل رجوع مردم هستند.
حجت الاسلام ابوطالبی در باره وظیفه علما در زمان غیبت گفت: یکی از اقداماتی که فقها در این زمان باید داشته باشند حفاظت از میراث اهل بیت(ع)، که به ما رسیده، است و آن باید برای مردم تبیین و در جامعه اجرا شود. از این‌رو در آن دوره فکر و ذهن علما بیشتر در حفظ و نشر آثار است.
دکتر ابوطالبی گفت: در دوره قرن چهارم و پنجم که علما تمرکز در علم و نشر آثار دارند، می‌توان رشد علمی خیلی گسترده‌ای را مشاهده کرد. در این فضا که مسلمان‌ها یک سلطه جهانی فرهنگی حداقل پیدا کرده‌اند، جنگ‌های صلیبی رخ می‌دهد و در این جنگ بسیاری از کتب و آثار علمی به سرقت می‌رود و خیلی از آنان در این جنگ از بین رفت.
ایشان گفت: برخی معتقدند در این دوره بود که یک انتقال علمی از جهان اسلام به غرب رفت.
حجت الاسلام دکتر ابوطالبی یکی از عوامل مفقود شدن آثار علما اسلام را حمله مغول‌ها دانست و گفت: حمله مغول آثار و کتب ما را از بین برد. لذا در این دوره یکی از فعالیت‌های علما، حفظ آثار و جان مردم و دیگر علما بود.
وی در ادامه گفت: با سقوط خلافت عباسی و حاکمیت مغول‌ها، تسلط حاکمیتی اهل سنت بر جهان اسلام از بین رفت. چون حاکمان مغول نه شیعه و نه سنی بودند و اصلا آن‌ها، رویکردی دینی و فرهنگی نداشتند. از این مزاحمت خاصی برای شیعیان نداشتند و شیعه در این دوره فضای سیاسی اجتماعی بهتری پیدا ‌کرد.
حجت الاسلام ابوطالبی در تبیین فعالیت علما بیان داشت: علامه حلی با راه اندازی حوزه سیار در ایران و اشیعه کردن حاکمان اهل سنت، باعث رشد خوبی برای تشیع شد و در این دوره شیعه گسترش پیدا کرد.
دکتر ابوطالبی در تبیین عوامل گسترش تشیع گفت: در قرن هشتم و نهم وجود صوفی‌ها به دلیل عدم اختلاف در احکام در میان مذاهب صوفیه و پذیرش حضرت امیرالمومنین(ع) به عنوان سرسلسله خرقه خود و همچنین محوریت ولایت حضرت در میان  تمام افکار صوفی‌گری، باعث اثبات ولایت امیرالمومنین(ع) در جامعه‌ی ایرانی می‌شود. لذا نقطه اصلی اختلاف شیعه و سنی کم‌رنگ و موجب تسهیل گسترش شیعه می‌شود. بنابراین در این دوره هم علما برای ترویج و تبیین معارف اهل بیت(ع) تلاش می‌کنند

 
شما می توانید فیلم این برنامه را اینجا ملاحظه فرمایید
شما می توانید صوت این برنامه را اینجا ملاحظه فرمایید
لینک این برنامه در آپارات